پدیده راهیان‌نور، پدیده فرهنگی-اجتماعی گسترده و موثری است که بیش از دو دهه در پهنه مناطق عملیاتی جنوب، غرب و شمال غرب کشور واقع شده است. این پدیده از جهات متعددی حائز اهمیت است؛ زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهدای والا مقام، آشنایی نسل‌های جوان با دفاع مقدس و نتایج و دست‌آوردهای آن، ترویج آرمان‌های انقلاب اسلامی و موانع پیش روی آن همراه با ارائه الگوی عبور از موانع و کسب پیروزی، پرورش نیروهایی مومن و انقلابی با توانمندی‌های متنوع در بستر راهیان‌نور و وقوع تحولات انسانی و تربیتی در میان نسل جوان، تنها بخش‌هایی از ابعاد و آثار این پدیده فرهنگی است. از این رو این پدیده یک پدیده فاخر بوده و مورد توجه مسئولان و سایر اقشار علمی و فرهنگی قرار گرفته است. از جمله شواهد بر این مدعی توصیفاتی است که از جانب مقام معظم رهبری در این خصوص بیان شده است. ایشان راهیان‌نور را یک ابتکار انقلابی و الهی و یک سنت حسنه و کاری بسیار بزرگ و مهم دانسته‌اند که تا مدت‌های مدید باید ادامه یافته و مردم و کشور و جوانان آثار و برکات آن را احساس کنند.
به‌علاوه سفر چند باره معظم له در سال‌های مختلف به مناطق عملیاتی و به‌عبارتی پیوستن ایشان به اردوهای راهیان‌نور خود بر اهمیت این پدیده و سنت حسنه دلالت دارد. اهتمام ویژه ایشان به حرکت راهیان‌نور منجر به ارائه رهنمودهای بسیاری از جانب ایشان شده است. رهنمودهایی که علاوه بر بیان ارزش‌های موجود در این حرکت، بر استمرار آن تاکید داشته و با بیان اهداف و چشم‌اندازهای مطلوب برای این حرکت، منویات و مطالبات بی‌شماری را از مسئولین و عموم اقشار جامعه در خود دارد.
از این رو بر ما لازم است تا با دقت نظر در این منویات و مطالبات و با رویکردی عالمانه و مسئولانه علاوه بر شکر عملی در برخورداری از این رهنمودها شان معظم له و اشارههای ایشان را حفظ نموده و علاوه بر این به موفقیت‌های افزون دست یابیم. مقام معظم رهبری در یکی از آخرین فرمایشات خود در دیدار با دست‌اندرکاران و فعالان فرهنگی عرصه راهیان‌نور، با تاکید دوباره بر گنج بودن دفاع مقدس، وجود فناوری برای استخراج این گنج را ضروری دانسته و راهیان‌نور را به‌عنوان یک فناوری در این جهت معرفی کرده‌اند. بدون شک این اطلاق از این جهت است که دست‌اندرکاران راهیان‌نور از این پس باید به راهیان‌نور از منظر یک فناوری نگریسته و با آن به‌عنوان یک فناوری مواجه شده و بر پایه قواعد فناوری در خصوص آن تصمیم‌گیری و اقدام کنند. لذا هر گونه اقدام در این جهت نیاز به شناخت فناوری و مسائل و قواعد حاکم بر آن دارد.
تعریف فناوری :
برای فناوری یا همان تکنولوژی تعاریف متعددی ارائه شده است که بیشتر این تعاریف یا در عبارات و الفاظ متفاوتند و یا هر یک از منظر دانش یا صنعتی خاص ارائه شده‌اند. بنابراین همه این تعاریف یک فصل مشترک دارند که همان تعریف حقیقی فناوری است. فناوری مجموعه‌ای مرکب از دانش یا دانش‌هایی است که در ترکیب با مهارت‌هایی مرتبط، محصولی را برای رفع نیازهای بشر یا گشودن گره‌هایی که بر سر راه بشر قرار دارد، به دست می‌دهد.
به عنوان مثال، ما در بخش‌هایی از زندگی خود مانند کیهان‌شناسی، طبیعت‌گردی، رصد جغرافیایی، شیمی و پزشکی به تصاویری بزرگنمایی شده نیازمندیم، از این رو با استفاده از فناوری به رفع این نیاز پرداختیم. فناوری مورد نظر در واقع مجموعه‌ای از دانش‌های اپتیک و نور، دانش مکانیک و دانش مواد لاستیکی و پلاستیکی است که با ترکیب و اعمال مهارت‌های مرتبط با هر یک از این دانش‌ها، همچون ساخت شیشه و عدسی، قالب‌گیری و شکل‌دهی به لاستیک و پلاستیک و ایجاد یک ساختار فیزیکی و مکانیکی، محصولاتی همچون، تلسکوپ، دوربین و میکروسکوپ را به دست داد.
دست‌آورد این محصولات تصاویر بزرگنمایی شده‌ای است که ما به آن نیاز داریم. در این مثال فناوری در واقع همان مجموعه دانش‌ها و مهارت‌هاست که به شکل یک افزار ( تلسکوپ، دوربین، میکروسکوپ ) تولید گردید. این افزار می‌تواند سخت و یا نرم باشد. بنابراین فناوری‌ها با تولید نرم‌افزارها و سخت‌افزارها به ما در جهت دستیابی به اهداف مورد نظر یاری می‌رسانند. در برخی موارد به صورت مجازی به این افزار تولید شده نیز فناوری اطلاق می‌شود.
فناوری‌های سخت و فناوری‌های نرم
با این بیان فناوری‌ها در یک تقسیم کلان به فناوری‌های سخت و فناوری‌های نرم قابل تقسیم هستند. هر چند فناوری‌ها از جهات و ابعاد مختلف قابل طبقه‌بندی هستند. مانند طبقه‌بندی فناوری‌ها بر اساس نوع، میزان پیچیدگی و سطح پیشرفته بودن، حوزه کاربرد، از منظر راهبردی و غیره، اما همه فناوری‌ها در دو دسته نرم و سخت جای می‌گیرند. اهمیت این تقسیم در گفتار ما به این جهت است که به طور معمول فناوری بر پدیده‌های فیزیکی و سخت اطلاق شده و در دنیای اطراف ما بیشتر فناوری‌های سخت به چشم می‌آید. این در حالی است که فناوری منحصر در فناوری سخت نبوده و شامل تولیدات نرم نیز می‌شود. از جمله تولیدات نرم، تولید فرهنگی-اجتماعی است، لذا فناوری‌های مرتبط با فرهنگ عمدتا فناوری‌های نرم هستند.
از این رو اطلاق فناوری بر راهیان‌نور که یک پدیده فرهنگی-اجتماعی است، در حقیقت توجه دادن ما به این نوع فناوری است. مقام معظم رهبری در ادامه همان گفتاری که در آن راهیان‌نور را یک فناوری دانسته‌اند، آن را یک تولید فرهنگی نیز معرفی نموده‌اند. بر این اساس شناخت صحیح راهیان‌نور از این منظر و شکل‌گیری نگرش فناورانه به آن در گرو شناخت فناوری‌های نرم و ویژگی‌های آنهاست.
فن آوری‌های نرم و ویژگی‌های آن
به طور عمومی هر فناوری چه نرم و چه سخت از ویژگی‌هایی برخوردار است که در صورت فقدان هر یک از این ویژگی‌ها دیگر فناوری موجود نخواهد بود. ویژگی‌های عمومی فناوری عبارت است از:
همه فناوری‌ها از دانش‌ها و مهارت‌هایی تشکیل می‌شوند که از ترکیب آن دو با یکدیگر محصولی به دست می‌آید که در زندگی ما کاربرد دارد.
فناوری‌ها تدابیری در راستای حل مشکل یا گشودن گره‌هایی در پیش روی بشر هستند و یا نیازی را برطرف می‌کنند.
فناوری نیاز به مدیریت دارد تا در گام نخست چرخه حیات آن حفظ شده و در گام‌های بعد زمینه‌های انتقال، ارتقاء، بازتولید و سایر تحولات در خصوص آن قابل پیگیری باشد.
در عین حال فناوری نرم با فناوری سخت تفاوت‌های بسیاری دارد و از ویژگی‌های خاصی برخوردار است. از آنجا که راهیان‌نور از جمله تولیدات فرهنگی و یک فناوری نرم است، آشنایی با ویژگی‌های آن می‌تواند ابعاد جدید و نگرش‌های تازه‌ای را به راهیان‌نور ایجاد کرده و سطح سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و اجرا را در این حرکت گسترده، جامع و شایسته‌تر کند. مهم‌ترین ویژگی‌های فناوری‌های نرم عبارت است از:
۱- فناوری نرم با انسانیت و فرهنگ ارتباط نزدیک‌تـری دارد
فنـاوری نـرم، فعالیـت‌هـای روانشـناختی درونـی و رفتارهای بیرونی انسان را هدف عملیاتی خود قرار می‌دهد و سطح و محتوای آن با میزان تمرکزش بر روش‌هـای تفکر و نوع اقدامات بشر تعیین می‌شود. تقاضا و رواج آن به‌طور مستقیم به اخلاقیات یک منطقـه در یـک زمـان مشخص، پیشینه‌های فرهنگی، عادت‌ها، سطوح دانش و مانند آن بستگی دارد.
۲- فناوری نرم مظهر مفاهیم برجسته انسانیت و عوامل انسانی است
مفهوم انسان نزد فناوری نرم با مفهـوم آن نزد فناوری سخت که هدفش خارج از وجود انسان است، تفاوت دارد. هرچند بـدن انسـان هـدف عملیـاتی علـوم زیستی و پزشکی غرب است، اما در آنجا به دیدهی یک ماشین «فیزیکی» و یا مجموعه عظیمی از سلول‌ها بـه آن نگریسته می‌شود که با منطق علمی می‌تواند تولید مثل کند و مشابه خود را بسازد. اما بـرخلاف آن در فنـاوری نرم، بدن انسان یک مجموعه کامل و ارگانیک است که شعور، احساس، اندیشه و ارزش‌هایی دارد. فناوری سخت نیز بر عوامل انسانی تاکید میکند، اما بیشتر دغدغـه واکـنش و ظرفیـت انسـان در برابـر «پیرامـون» و «ماده» را دارد. در صورتی که فناوری نرم توجه بیشتری را به فعالیت‌های روانشناختی انسان همچون احسـاس، عواطـف، خلق و خو، اندیشه، الگوهای تفکر، ارزش‌ها، سنت‌ها، عادت‌ها، فردیّت و توانایی کنترل فعالیت‌های روانشـناختی معطـوف میکند. بنابراین، پارامترهای اصلی فناوری نرم، عوامل مختلف روانشناختی، اجتماعی و فرهنگی هستند.
۳- فناوری نرم در دنیای معنوی ریشه دارد
دنیای معنوی شامل دنیای انتزاعی (همان چیزی که در قالب فعالیت‌هایی که در خودآگاهی ذاتی جریان می‌یابند مفهوم پیدا میکند)، دنیای بصری (بازپیدایش تصویر رویدادها در حافظـه و دیـدگان) انعکاس تجربه‌های حسی، احساسات، خلق و خو و اقدامات، مانند اندوه، بیم و تـرس، یاد و خاطره و دنیای نماگرایی لذت و مانند آن) است. تفکر انتزاعی با مفاهیم، تفکر بصری با تصاویر و تفکر نماگرایانـه بـا خودآگـاهی سـروکار دارد. مفهوم دنیای نماگرایی از دیرباز در محافل هنری به کار گرفته شده و آن را می‌توان به سه شاخه مختلف تقسیم کرد؛ تفکر عاطفی، تفکر حسی و تفکر کنشی. دنیای فیزیکی که کنش‌های فناوری سخت در آن انجام می‌شود، از حوزه‌های طبیعی و مصنوعی تشکیل می‌شود. دنیای معنوی که کنش‌های فناوری نرم در آن انجام می‌شود، از یک نظام کنشی هماهنـگ درونـی و یـک نظـام رفتاری بیرونی تشکیل می‌شود. اولی شامل حوزه انتزاعی (مفـاهیم، حالـت‌هـا، نظـام‌هـا و حـوزه خودآگـاهی، احساس، عواطف، و خلق و خو) است. دومی حوزه رفتار اجتماعی (عملکرد تحـت تـاثیر یـک فعالیـت هماهنگ‌ساز داخلی و نگرش ارزشی، جهان‌بینی، نظام اخلاقی-وجدانی، عواطف و…) را در بر می‌گیرد.
۴- فناوری نرم [به لحاظ ارزشی و اخلاقی] خنثی نیست
فناوری نرم، اساسا دوگانه است. دوگانگی فنـاوری نـرم از دوگانگی کارکردهای آن ناشی می‌شود. فناوری سخت، خنثی است، چراکه انسان آن را کنترل میکند و به خودی خود، هیچ‌گونه گـرایش اخلاقـی نـدارد. بنابراین فناوری نرم باید به گونه‌ای طراحی شود که بتواند کنترل اثربخش و جهت‌گیری مناسـب را بـرای فنـاوری سخت تامین کند. به عنوان مثال، فناوری نرم ابزاری برای نوآوری است و یکی از اهداف آن، مـدیریت نـوآوری در فناوری سخت است. از این زاویه، فناوری نرم ملهـم از اندیشـه‌هـا و گـرایش‌هـای بشـری اسـت و بنـابراین از اخلاقیـات، ارزش‌هـا و جهانبینی‌ها تاثیر می‌پذیرد. از این رو، فناوری نرم سکه دورویی است که آثـار مثبـت و منفـی دارد. درسـت بـه همین دلیل است که مداخله دولت و جامعه در کاربست و اشاعه فناوری نرم ضرورت دارد و گاهی کنش‌هـای آن باید تشویق شود و سروسامان بگیرد و گـاهی نیـز کاربسـت بایـد توسـط خـط قرمزهـا، قـوانین، اسـتانداردها و شاخص‌ها ممنوع شود یا به بوته نقد کشیده شود.
۵- فناوری نرم در برابر استانداردسازی مقاومت میکند
این حقیقت که فناوری نـرم مظهـر عوامـل فیزیولـوژیکی، اجتماعی و فرهنگی است، موانع سختی در برابر استانداردسازی ایجاد میکند. فناوری نرم از فناوری‌های صـریح و فناوری‌های ضمنی تشکیل می‌شود. فناوری صریح را می‌توان به کمـک واژگـان، داده‌هـا، رویـه‌هـای اسـتاندارد و اصول کلی تشریح کرد. اما در مقابل، فناوریِ ضمنی کـه فنـاوری تفکـر و فنـاوری یـادگیری از طریـق تجربـه و احساس فردی را در بر می‌گیرد، در قالب اسناد نوشتاری و گویش‌های رسمی نمی‌گنجد. از آنجا که بیان فنـاوری ضمنی در قالب رسمی دشوار است، انتقال آن به روش‌های استاندارد نیز کار آسانی نیست. این همان چیزی اسـت که ایکوجیرو نوناکا از آن به عنوان دانش تلویحی (ضمنی) نهفته در پدیده‌های فناورانه نام می‌برد.
۶- فناوری نرم، مرزهای مبهمی دارد
از آنجا که همه فناوری‌های نرم با عوامل انسانی گره خورده‌اند، مرز بـین علـم و فناوری، فناوری و دانش مربوط به آن و نیز انواع فناوری‌های نرم بسیار مبهم است و هر یک در دیگری نفوذ می‌کنـد و آن را متاثر می‌سازد. هرچند فناوری نرم را می‌توان به‌طور نظام‌مند دسته‌بندی کرد، اما با این حـال مشاهده می‌شود، تعیین مرزهای مفهومیِ دقیق و شفاف پیرامون ابعاد مختلف فناوری نرم، بسیار دشـوارتر از فناوری سخت است.
۷- همه فناوری‌های نرم لزوما به کالا و خدمات تبدیل نمی‌شوند
شمار فراوانـی از فنـاوری‌هـای نـرم نیـز ماننـد فناوری‌های سخت، می‌توانند شالوده صنایع را شکل دهند و برای تامین کالا و خدمات به کار رونـد. بـه‌عنـوان مثال می‌توان به ابزارهای مالی فرعی، انواع مختلف انکوباتورها، کالاهای فرهنگی و مانند آن اشاره کرد. بـا وجـود این، اغلب فناوری‌های نرم برای تولید فراینـدها، خـدمات، تجـارب، نتـایج، سـازوکارها و قواعـد بـازی نـاملموس مناسب ترند تا تولید کالا (به معنای متعارف آن).
۸- نوآوری در فناوری‌های نرم، علل خاص و متمایزی دارد
علت منسوخ شدن فناوری‌های سخت، معمولا ظهور یک اختراع جدید ـ و اغلب بهتر از آن ـ است که جایگزین فناوری کهنه می‌شود. این همان فرایند «پیشرفت فنـاوری» است. اما نوآوری و بازسازی فناوری نرم عمدتا حاصل تغییراتی در سبک زندگی (فرهنگ)، ارزش‌ها، سـطح نیـاز و الگوی تفکر مردم است تا رقابت مستقیم با سایر فناوری‌ها. وجه تمایز نوآوری در فناوری نرم و سخت، آن است که در فناوری نرم، نوآوری قویا توسط قواعد بـازی، نظـام‌هـا، قوانین، مقررات و سیاست‌ها محدود می‌شود. بنابراین، لازمه نوآوری در فناوری نـرم، تخریـب خـلاق قـوانین و قواعد کهنه بازی است. این فرایند اغلب از این الگو پیروی میکند؛ طراحی نظام-روش، کاربسـت نظـام-روش-کنش، تولید خدمات عینی و ملموس (فرایند کنش یا اجرا، فرایند تولید خـدمات بـرای مشـتری اسـت)، توسـعه معیارهایی برای شکل بخشیدن به قواعد بازی و ساختارها به منظور تسهیل اشاعه، ترویج و کاربرد، تخریب خـلاق قواعد بازی، کنش در یک محیط با قواعد بازی جدید، و باز تکرار چرخه نوآوری.
۹- فناوری‌های نرم باید در عمل با یکدیگر ممزوج و یکپارچه شوند
کاربست و موفقیت فناوری نرم در گرو رویکـرد جـامع و کـلنگـر بـه کاربردهـای آن اسـت. همـان‌طـور کـه پـیشتـر توضـیح داده شـد، فناوری‌های سخت باید بـا فنـاوری‌هـای نـرم یکپارچه شوند تا ارزش اقتصـادی و اجتمـاعی آنها آشـکار شـود. اصـلی‌تـرین معیـار بـرای انــدازه‌گیــری موفقیــت در تجــاری‌ســازی و صنعتی‌کردن فناوری‌های سخت آن است کـه ببینیم آیا به خوبی با فناوری‌های نرمِ پیشرو یکپارچه شده اند؟ از سوی دیگر، فناوری نرم نیـز در صـورتی موفقیـت کسب میکند که به طور جامع با دیگر فناوری های نرمِ مرتبط ترکیب شـود؛ یعنی مطـابق شـرایط جغرافیـایی منطقـه و شرایط اجتماعی-سیاسی تعدیل شود و با توجه به تقاضاهایی که از اهداف ظاهری طراحی ناشی مـی‌شـود، تغییـر کند. به طور مشابه، یکپارچگی با فناوری‌های سخت پیشرو نیز لازمه اشاعه نوآوری در فناوری نرم و اطمینان از توسعه فناوری نرم با کیفیت بالاتر است.
۱۰- ویژگی‌های فناوری نرم باید با شرایط خاص محیط سـازگار شـود
تفـاوت در فنـاوری‌هـای نـرم از تفـاوت در فرهنگ‌ها، سطوح اقتصادی، سبک‌های زندگی، عادات و روش‌های تفکر در جوامع مختلف ناشی می‌شود. بنـابراین اگر فناوری نرم در یک منطقه توسعه پیدا کرده باشد و هدف، کارکرد بهینه آن در یک منطقه دیگر باشد، باید مطابق با شرایط خاص آن منطقه، بازتوسعه داده شود. موفقیت فناوری‌های نرم در گرو آن است کـه ویژگـی‌هـای خاص مناطق، فرهنگ‌ها و جوامع مختلف را بپذیرد.
۱۱- ارتباط تنگاتنگی میان فناوری نرم و قواعد بازی وجود دارد
دوگانگی فناوری نرم بدان معنا است کـه بـا قواعـد بازی در هم می آمیزد و در آنها ذوب می‌شود. در مورد فنـاوری سـخت، قواعـد بـازی جزئـی از محـیط و شـرایط نوآوری به شمار میروند. اما در مورد فناوری نرم، قواعد بازی تنها جزئی از محیط نوآوری فناورانه نیستند. فنـاوری نرم، خود اساس و محتوای نوآوری در قواعد بازی، نظام‌ها، قوانین، مقررات و سیاست‌های مربوط را شکل می‌دهد. از سوی دیگر، ابداع، انتشار و کاربست بسیاری از فناوری‌هـای نـرم نیـز توسـط قواعـد بـازی، قـوانین، مقـررات و سیاست‌های مربوط، محدود می‌شود.
۱۲- فناوری نرم به استعدادهای خاصی نیاز دارد
فناوری سخت، اغلب نیازمند متخصصـانی در حـوزه‌هـای فنـی خاص است، اما فناوری نرم به مردمانی نیاز دارد که استعدادهای آنها حاصل تجارب و دانش میـان بخشـی و چندرشته‌ای باشد.
ویژگی های فناوری راهیان نور
با توجه به ویژگی‌های بیان شده لازم است راهیان‌نور از جهت برخورداری از این ویژگی‌ها مورد سنجش قرار گرفته و در صورت فقدان هر یک از این ویژگی‌ها برای برخورداری از آن برنامه‌ریزی شود. در حال حاضر راهیان‌نور از تمام ویژگی‌های مشترک یک فناوری برخوردار است. نخست اینکه این تولید فرهنگی مجموعه‌ای مرکب از دانش‌ها و مهارت‌های متعدد است. سال‌هاست که دانش‌هایی همچون تاریخ معاصر و دفاع مقدس با مهارت‌های متنوعی همچون روایتگری، مستندسازی، اجرای نمایش و مانند آن در این تولید فرهنگی به کار گرفته می‌شوند.
در نمونه‌ای دیگر دانش‌های مرتبط با گردشگری و میراث‌داری نیز به همراه مهارت‌های اردوبری و ساخت ابنیه یادمانی در راهیان‌نور اعمال می‌شوند. به‌علاوه فناوری‌های متعددی همچون چاپ و نشر، تولید البسه و مصنوعات فرهنگی نساجی، صنایع فرهنگی تجسمی و غیرتجسمی، فنون تبلیغی و مهارت‌های نظامی نیز در راهیان اعمال می‌گردند که هر یک از این موارد خرده فناوری‌هایی هستند که فناوری بزرگ راهیان‌نور را تشکیل می‌دهند. بنابراین راهیان‌نور به جهت اینکه محصولی برآمده از مجموعه از دانش‌ها و مهارت‌هاست قطعا و حقیقتا یک فناوری است.
علاوه بر این، پدیده راهیان‌نور حرکت و تدبیریست در راستای شناخت هر چه بیشتر یکی از پر افتخارترین دوره‌های تاریخ ایران اسلامی و شناساندن آن به آحاد ملت، سایر ملت‌ها -بخصوص نسل‌های نو- چراکه یکی از اساسی‌ترین نیازهای هر ملت آشنایی آنها با افتخاراتشان است. بویژه نسل‌هایی که بعد از دوران یک افتخار ظاهر می‌شوند. از این روست که مقام معظم رهبری این حرکت را یک فنوری در راستای استخراج ثروت‌های نهفته در دفاع مقدس دانسته‌اند. بنابراین دست آورد این تولید فرهنگی، شناخت هر چه بیشتر و بهتر از دفاع مقدس و بهره‌گیری‌های متنوع علمی، اجتماعی، اخلاقی و تربیتی از آن است. دیگر ویژگی راهیان‌نور وجود سامانه مدیریت و هدایت در آن است. هر چند این حرکت به‌صورت خودجوش و مردمی آغاز شد اما به مرور با ورود دستگاه‌ها و نهادهای مختلف در این عرصه و ایجاد ستاد مرکزی راهیان‌نور و قرارگاه‌های همراه با آن، راهیان‌نور عملا از سامانه مدیریت فناوری برخوردار شد.
سامانه‌ای که به دنبال حفظ چرخه این فناوری و بهره‌گیری هر چه بیشتر از آن است. وجود همین سامانه سبب گردید که مقام معظم رهبری در دیدار با ایشان با اشاره به فناوری بودن راهیان‌نور آن را به سمت مدیریت فناورانه سوق دهد. مدیریتی که با نگرشی نوین و فناورانه به راهیان‌نور باید تلاش کند تا علاوه بر حفظ این فناوری زمینه ارتقاء و بهره‌وری هر چه بیشتر از آن را فراهم سازد.
اما از جهت برخورداری از ویژگی های فناوری های نرم وضعیت به گونه دیگری است. به طور طبیعی یک فنآوری نرم ویژگی های خود را داراست اما میزان و کیفیت برخورداری از هر یک از این ویژگی ها به میزان نقش و تاثیر آن ها و توجه مدیریت فن آوری به آن ها بستگی دارد. به عنوان مثال فناوری راهیان نور همواره با انسانیت و فرهنگ ارتباط داشته و دارد یا همواره ریشه در دنیای معنوی دارد، اما آیا این بدان معناست که امروزه راهیان نور به تمام ابعاد روانشناختی درونی و رفتارهای بیرونی توجه مطلوب دارد ؟ و یا این بدان معناست که راهیان نور بر مبنای رعایت مرزهای دنیای انتزاعی و دنیای بصری و دنیای نماگرایانه طراحی و مدیریت می شود ؟ قطعا پاسخ این سوال منفی است.
از این رو لازم است در ابتدا با نگاه فناورانه راهیان نور را مورد مطالعه و ارزیابی دقیق قرار دهیم و سپس با درکی واقعی از میزان وجود این ویژگی ها در راهیان نور نسبت به ارتقاء آن ها اقدام نماییم. بدون شک اهتمام به این امر تحول جدی و موثری را در پی خواهد داشت.
سخن پایانی:
تا بدینجا وجه اطلاق فناوری به راهیان‌نور و ضرورت نگاه فناورانه به آن روشن گردید. اما پس از این، مهم‌ترین مساله بررسی ابعاد این فناوری ارزشمند و زوایای مربوط به آن است. شناخت دانش‌ها و مهارت‌های موجود در آن، بررسی نیازهای اساسی فرهنگی – اجتماعی که راهیان‌نور قادر به رفع آن خواهد بود، بررسی ساختارهای مدیریتی حاکم بر راهیان‌نور و میزان انطباق آنها با استانداردهای مدیریت فناوری، بخش‌هایی از ابعاد این فناوری است. علاوه بر این بررسی میزان وجود ویژگی‌های دوازده‌گانه فناوری‌های نرم در راهیان‌نور نیز اهمیت بسیار دارد.
چراکه بدون برخورداری از این ویژگی‌ها عملکرد راهیان‌نور در استخراج ثروت‌های نهفته در دفاع مقدس و بهره‌گیری از آن قطعا مختل خواهد بود. بر این اساس شایسته و منطقی است که دستگاه‌های مسئول -چه در نهادهای حاکمیتی و چه مجموعه‌های مردمی- نسبت به ایجاد فضایی برای انجام مطالعات فناورانه در خصوص راهیان‌نور اقدام نموده و به معنای واقعی و به‌صورت عملی هدف مقام معظم رهبری را از اطلاق عنوان فناوری به راهیان‌نور تعقیب نمایند.
منبع: مشرق
