تعریف اجمالی طرح: در این طرح، با بهرهگیری از اندیشمندان، صاحبنظران و فعالان عرصه دفاع مقدس، ضمن ترسیم نقاظ ضعف و تهدیدات وضع موجود، به فرصتها و قوتهای موجود نیز در این عرصه، در قالب مصاحبه و پژوهش گفتاری پرداخته می‌شود.
آنچه در این طرح به دنبال آن هستیم، ارائه گزارههای چند وجهی از مفاهیم، عرصهها، شاخصها و دیگر ابعاد مطرح شده توسط کارشناسان و نیز تبیین موقعیت مطلوب دفاع مقدس در مرحله تشکیل دولت اسلامی، کشور اسلامی و تمدن اسلامی توسط کارشناسان این عرصه میباشد. در ادامه گزارش اجرایی طرح گفتار پژوهی در حوزه دفاع مقدس تقدیم می گردد.
الف ) زمان اجرای طرح:
مدت اجرای این طرح از تاریخ ۱۵/۱۱/۹۲ الی ۱۵/۲/۹۴ به مدت ۱۵ ماه می باشد.
ب ) مراحل اجرایی:
مراحل اجرای پروژه گفتار پژوهی در یازده گام صورت گرفت به شرح زیر میباشد:
گام اول: تشکیل جلسات کارشناسی و تدوین سوالات
گام دوم: انتخاب مصاحبه کنند و توجیه علمی و روشی آنان
گام سوم: ایجاد ارتباط و تعیین زمانبندی مصاحبه و انجام مصاحبه
گام چهارم: تایب صوت های مصاحبه ها
گام پنجم: بازخوانی و انتخاب محتواهای مورد نظر. در این مرحله به طور متوسط متون مصاحبه، شش بار و در برخی موارد تا ۹ بار بازخوانی و تعیین محتوا شده است.
گام ششم: تفکیک و تطبیق پاسخها بر اساس پرسشها
گام هفتم: تعیین موضوعات در قالب:
الف) دفاع مقدس
ب) راهیان نور
ج) روایتگری
د)یادمانها
گام هشتم: انتخاب تعیین متن مبنا و مرجع
گام نهم: تعیین گزاره های راهبردی از متن مبنا
گام دهم: تعیین سطح محتوا مبتنی بر سه سطح ۱- بنیادی ۲- راهبردی ۳- کاربردی
گام یازدهم: جمع بندی و ارائه گزارش و ارسال محتوا
ج) شرح اقدامات انجام شده:
گام اول: تشکیل جلسات کارشناسی و تدوین سوالات
جهت تدوین سوالات جلسات کارشناسی متعدد برگزار گردید که در نتیجه با بررسی فراوان و جلسات متعدد تعداد سوالات ۳۶ سوال طراحی گردید که در ادامه متن سوالات قید شده است
سوالات گفتار پژوهی رویکردها و عملکردها به دفاع مقدس
۱: جایگاه راهبردی و کاربردی آموزهها و معارف دفاع مقدس درمراحل پیش روی فرآیند تحقق اهداف انقلاب اسلامی کجاست؟
۲: در حوزه دفاع مقدس رویکردها و عملکردهای متناسب و در تراز مراحل پیش روی فرآیند تحقق اهداف انقلاب اسلامی چگونه باید باشد؟
۳: وضعیت کنونی تناسب و همراستایی رویکردها و عملکردهای کنونی دستگاهها و فعالان حوزه دفاع مقدس با مراحل پیشروی فرآیند تحقق اهداف اسلامی و میزان بهرهگیری از آموزهها و معارف دفاع مقدس در راستای تسریع و تسهیل تحقق اهداف پیش روی انقلاب چگونه است؟
۴: علت توجه دادن مقام معظم رهبری در حوزه های مختلف به موضوع دفاع مقدس چیست؟
۵: دستگاهها و فعالان حوزه دفاع مقدس چگونه و با چه برنامهای میتوانند در پنج عرصه علمی، فرهنگی، امنیتی ، سیاسی و اقتصادی از معارف حوزه دفاع مقدس استفاده کامل کنند؟
۶: ابتکارات و ابزارهای نوین ارائه روزآمد و کاآمد معارف دفاع مقدس چیست؟
۷: عملکرد دستگاهها و فعالان حوزه دفاع مقدس تا کنون نسبت به این حوزه چگونه بوده است؟
۸:کدام دیدگاه درست است؟ چرا؟
۹: آیا می توان به آموزه ها و معارف دفاع مقدس به عنوان یک علم و نرمافزار راهبردی و کاربردی نگریست؟
۱۰: چگونه می شود اندیشه محور به حوزه دفاع مقدس نگریست؟
۱۱: چرا نگرش غالب نسبت به دفاع مقدس اندیشه محور نیست و نگرشی احساسی است؟
۱۲: آیا راهیان نور صرفاً جنبهی تجلیل و بزرگداشت از دفاع مقدس را دارد؟
۱۳: مهمترین مطالبات مقام معظم رهبری ( مّد ظله العالی) در خصوص راهیان نور چیست؟
۱۴: عملکرد کنونی نسبت به این مطالبات چگونه میباشد؟
۱۵: سازوکارها و راهکارهای تحقق هرچه بیشتر و سریعتر منویات و مطالبات معظم له در این حوزه چیست؟
۱۶: چگونه می توان از سکولار شدن رویکردها و عملکردها در حوزه دفاع مقدس جلوگیری کرد؟
۱۷: جایگاه دفاع مقدس در این تحول معنوی معرفتی چیست؟
۱۸: تحول معنوی و معرفتی توسط راهیان نور چگونه محقق می شود؟
۱۹: با توجه به تجمع نیروهای نخبه در طول راهیان نور چگونه می توان از این فرصت استفاده کرد؟
۲۰: راهیان نور، مناسک معنوی و معرفتی انقلاب اسلامی است مانند حج که مناسک اسلام است. حال چگونه می توان این امر را در جامعه به طور کامل احیاء کرد؟
۲۱ :عملکرد دستگاهها و فعالان حوزه دفاع مقدس تا کنون نسبت به این مطالبات چگونه بوده است؟
۲۲: چه اقداماتی باید در حوزه روایتگری انجام داد؟
۲۳ : برنامه ریزی صحیح درباره زمانبندی اردوهای راهیان نور چیست؟
۲۴: عملکرد دستگاهها و فعالان حوزه دفاع مقدس تا کنون نسبت به این مطالبه چگونه بود؟
۲۵: به فرموده مقام معظم رهبری ( مّد ظله العالی) زمان بندی راهیان نور باید در طول سال گسترش پیدا کند . این امر چگونه محقق می شود؟
۲۶ : درباره معرفی زیارتگاه ها چه اقداماتی باید صورت بگیرد؟
۲۷: عملکرد دستگاهها و فعالان حوزه دفاع مقدس تا کنون نسبت به این مطالبات چگونه بوده است؟
۲۸: عملکرد دستگاهها و فعالان حوزه دفاع مقدس تا کنون نسبت به این مطالبات چگونه بود؟
۲۹: چه اقداماتی باید در حوزه ستادی و پشتیبانی راهیان نور انجام بگیرد؟
۳۰: زیارتگاه های مناطق عملیاتی در راهیان نور باید موضوع محور و تخصصی باشد یا عرف محور و عمومی؟ چرا؟
۳۱: آیا بهتر نیست برخی زائران و مخاطبان علاوه بر زیارتگاه های عمومی، از یادمان های و زیارتگاه های موضوع محور و تخصصی نیز بازدید داشته باشند؟ (مثلا دانشجویان پزشکی از بیمارستانهای صحرایی و دانشجویان مهندسی از سازه ها و پل ها و افسران نظامی از محل شهادت شهید حسن باقری و هور و قرارگاه نصرت و امثال این موقعیت ها دیدن نمایند.)
۳۲: آیا آسیب محدودیت در موضوع و محتوا در زیارتگاه های عمومی وجود دارد ؟
۳۳: تخصصی شدن راهیان نور در کنار ابعاد عمومی آن چه ثمراتی دارد؟
۳۴: آیا جغرافیای راهیان نور فقط محدود به مناطق عملیاتی است و یا گستردگی بیشتری دارد؟(مانند مقام ها و یادمانهای مرتبط با انقلاب و دفاع مقدس در شهرها اعم از منازل شهدا، مزارهای شهدا، محل بمبارانهای شهری، پناهگاه ها، محل اعزام رزمندگان، ایستگاه راه آهن قطار و……)
۳۵: عملکرد دستگاهها و فعالان حوزه دفاع مقدس در ترسیم و تبیین صحیح دستاوردها و پیامدهای دفاع مقدس چگونه است؟
۳۶: چگونه سیستم گردشگری انقلاب اسلامی و راهیان نور میتواند به عنوان مدل موفق سیستم گردشگری دولت مطرح شود؟
گام دوم: انتخاب مصاحبه کنند و توجیه علمی و روشی آنان
با توجه به اهمیت و حساس بودن این طرح جهت اجرای آن باید از نیروهایی در اجرا استفاده شود که دارای موئلف های خاص اجرایی در زمینه های مختلف مانند پژوهش و مصاحبه میباشد که اقدام به شناسایی و جذب و توجیه علمی و روشی آنان گردید.
گام سوم: ایجاد ارتباط و تعیین زمانبندی مصاحبه و انجام مصاحبه
جهت انجام مصاحبه ها اقدام به شناسایی صاحب نظران مرتبط با این حوزه گردید که در چند مرحله اقدامات زیر انجام پدیرفت
- تهیه لیست اولیه از صاحب نظران و اساتید فعال در این حوزه به تعداد ۶۶ نفر
- تهیه لیست نهایی مصاحبه به تعداد ۳۰ نفر با تایید مدیریت شبکه وارثون
- ایجاد خط ارتباطی با نفرات مشخص شده و انجام مصاحبه با ۳۰ نفر که برخی از این افراد نظرات خود را به صورت مکتوب ارسال نموده و برخی نیز به اظهار نظر کلی بسنده کردند.
گام چهارم: تایب صوت های مصاحبه ها
گام پنجم: بازخوانی و انتخاب محتواهای مورد نظر.
- در این مرحله به طور متوسط متون مصاحبه، شش بار و در برخی موارد تا ۹ بار بازخوانی و تعیین محتوا شده است.
گام ششم: تفکیک و تطبیق پاسخها بر اساس پرسشها
گام هفتم: بررسی و بازخوانی محتواهای جمع آوری شده و تعیین موضوعات توسط کارشناسان در قالب:
الف) دفاع مقدس
ب) راهیان نور
ج) روایتگری
د) یادمانها
گام هشتم: انتخاب تعیین متن مبنا و مرجع
با مشخص شدن موضوعات و برسی متون و محتواها توسط کارشناسان اقدام به انتخاب تعیین متن مبنا و مرجع در هر موضوع گردید و با بررسی توسط کارشناسان اقدام به دسته بندی متن های مبنا گردید
گام نهم: تعیین گزاره های راهبردی از متن مبنا توسط کارشناسان
گام دهم: تعیین سطح محتوا
گام دهم: پس از مشخص شدن متون مبنا و مرجع، کارشناسان با هدف تعیین نتیجه گفتارپژوهی، اقدام به تعیین سطح محتوا مبتنی بر سه سطح زیر نمودند.
- بنیادی
- راهبردی
- کاربردی
گام یازدهم: جمع بندی و ارائه گزارش و ارسال محتوا
- لیست اولیه کارشناسان و صاحب نظران
| شهر | نهاد یا سازمان | نام کارشناس | ردیف |
| تهران | ارتش جمهوری اسلامی ایران | امیر سرتیپ غلامحسین دربندی | ۱٫ |
| تهران | بنیاد خاتم الاوصیا صلی الله علیه و اله وسلم | هادی ایرانمنش | ۲٫ |
| تهران | بنیاد خاتم الاوصیا صلی الله علیه و اله وسلم | عظیم ابراهیم پور | ۳٫ |
| تهران | فعال فرهنگی و استاد دانشگاه | سعید قاسمی | ۴٫ |
| تهران | موسسه اوج | احسان محمد حسنی | ۵٫ |
| قم | حوزه علمیه | حجه الاسلام علیرضا پناهیان | ۶٫ |
| قم | حوزه علمیه | حجه الاسلام عابدی | ۷٫ |
| قم | راوی | حسین کاجی | ۸٫ |
| قم | مسئول اردویی بنیاد خاتم الاوصیا صلی الله علیه و اله وسلم | حجه الاسلام داوود صالحی | ۹٫ |
| قم | موسسه روایت سیره شهدا | حجه الاسلام ماندگاری | ۱۰٫ |
| قم | نماینده سابق رهبر معظم انقلاب در بنیاد شهید و امور ایثارگران و تولیت مسجد مقدس جمکران | حجه الاسلام رحیمیان | ۱۱٫ |
| مشهد | نویسنده و راوی | سعید عاکف | ۱۲٫ |
| کرمان | موسسسه حماسه ثارالله | محمد مهدی ابوالحسنی | ۱۳٫ |
| قم | بنیاد خاتم الاوصیا صلی الله علیه و اله وسلم | حاج حسین یکتا | ۱۴٫ |
| تهران | معاونت راهبردی بسیج دانشجویی | جواد تاجیک | ۱۵٫ |
| تهران | دفتر ادبیات و هنر مقاومت | مرتضی سرهنگی | ۱۶٫ |
| تهران | دفتر ادبیات و هنر مقاومت | کمره ای | ۱۷٫ |
| شیراز | کانون رهپویان وصال | حجه الاسلام سید محمد انجوی نژاد | ۱۸٫ |
| تهران | کارگردان | ابراهیم حاتمی کیا | ۱۹٫ |
| تهران | رئیس قرارگاه مرکزی راهیان نور | سردار فضلی | ۲۰٫ |
| قم | نویسنده و کارشناس | حجه الاسلام بهداروند | ۲۱٫ |
| تهران | روزنامه نگار | حسین شریعتمداری | ۲۲٫ |
| حجه الاسلام دانش | ۲۳٫ | ||
| مهدوی بیات | ۲۴٫ | ||
| ادیبی راهیان | ۲۵٫ | ||
| مرتضی مصطفوی | ۲۶٫ | ||
| حاج احمد پناهیان | ۲۷٫ | ||
| حاج علی اکبری اتحادیه | ۲۸٫ | ||
| دلبریان | ۲۹٫ | ||
| امیر آراسته | ۳۰٫ | ||
| عظیمی جهاد | ۳۱٫ | ||
| سید احمد خاتمی | ۳۲٫ | ||
| تهران | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی | سردار مصطفی ذباح | ۳۳٫ |
| تهران | مستند ساز، کارشناس و فعال رسانه | نادر طالب زاده | ۳۴٫ |
| تهران | عضو قرارگاه رسانه ای ستاد راهیان نور | سعید محمدی | ۳۵٫ |
| تهران | مسئول کمیته راویان قرار مرکزی راهیان نور | سردار حق طلب | ۳۶٫ |
| تهران | نماینده مجلس و عضو کمیسیون فرهنگی | بی‍‍‍‍‍ژن نوباوه | ۳۷٫ |
| قم | بنیاد خاتم الاوصیا صلی الله علیه و اله وسلم | حجه الاسلام علی لقمان پور | ۳۸٫ |
| قم | حوزه علمیه | حجه الاسلام ادبی | ۳۹٫ |
| قم | حوزه علمیه | حجه الاسلام میرباقری | ۴۰٫ |
| قم | ریاست نهاد فرایند فرماندهی کل سپاه و ستاد کل نیروهای مسلح | حجه الاسلام ثقفی | ۴۱٫ |
| قم | مدیر کل طلاب و دانش آموختگان حوزه علمیه | حجه الاسلام رضوانی نسب | ۴۲٫ |
| قم | مسئول خادمین ستاد راهیان نور | حاج رحیمی | ۴۳٫ |
| قم | موسسه روایت سیره شهدا | حجه الاسلام نریمیسا | ۴۴٫ |
| قم | موسسه روایت سیره شهدا | حجه الاسلام شیروی | ۴۵٫ |
| قم | موسسه روایت سیره شهدا | حجه الاسلام جوشقانیان | ۴۶٫ |
| قم | موسسه روایت سیره شهدا | حجه الاسلام کتابی | ۴۷٫ |
| قم | موسسه روایت سیره شهدا | حجه الاسلام نادم | ۴۸٫ |
| قم | موسسه روایت سیره شهدا | حجه الاسلام آقا میری | ۴۹٫ |
| قم | موسسه روایت سیره شهدا | بهمن کهن | ۵۰٫ |
| قم | موسسه میقات قدس | حجه الاسلام مهدی فندرسکی | ۵۱٫ |
| مازندران | موسسه لاله های زهرایی | حمید کریمی | ۵۲٫ |
| تهران | بنیاد خاتم الاوصیا صلی الله علیه و اله وسلم | سید احمد عبودتیان | ۵۳٫ |
| تهران | معاون اتحادیه انجمن اسلامی و مدیر موسسه نشر فرهنگ شهادت | لطفعلی زاده | ۵۴٫ |
| قم | موسسه روایت سیره شهدا | حجه الاسلام جواد شفیعیان | ۵۵٫ |
| تهران | سردار عسگری | ۵۶٫ | |
| قم | راوی | حجه الاسلام محسن علیجانزاده | ۵۷٫ |
| قم | حوزه علمیه | حجه الاسلام محمد صادقی | ۵۸٫ |
| زاهدان | بنیاد خاتم الاوصیا صلی الله علیه و اله وسلم | زاهد شیخ | ۵۹٫ |
| حجه الاسلام تویسرکانی | ۶۰٫ | ||
| گل علی بابایی | ۶۱٫ | ||
| رضا برجی | ۶۲٫ | ||
| وحید جلیلی | ۶۳٫ | ||
| سید محمد هاشمی نور کریمه | ۶۴٫ | ||
| حاج طالبی | ۶۵٫ |